Giáo dục khai phóng là gì? Tại sao nên chọn mô hình giáo dục khai phóng?

Dưới sự thay đổi chóng mặt của cách mạng 4.0 thì có lẽ thời gian con người tiến tới cách mạng 5.0 không còn bao xa nữa. Rất nhiều thứ đã khiến thay đổi cách làm việc, học tập của con người, đặc biệt những năm gần đây giáo dục Việt Nam xuất hiện cụm từ “Giáo dục khai phóng” không quá mới nhưng vẫn đang có rất nhiều nghi vấn về ý nghĩa thực sự của nó. Giáo dục khai phóng là gì? Liệu mô hình giáo dục khai phóng có làm thay đổi con người như mức ta tưởng? Cùng UPO giải đáp hết tất cả thắc mắc về mô hình giáo dục này ở bài viết dưới đây.

Triết lý giáo dục khai phóng – Liberal Art là gì? (Chủ nghĩa tự do, con người tự do)

Nguồn gốc

Giáo dục khai phóng (Liberal Education): dựa trên khái niệm các môn khai phóng trong thời Trung cổ (bảy môn Nghệ thuật khai phóng, làm phát triển các năng lực trí tuệ toàn diện cho con người)  hay gần hơn là chủ nghĩa tự do trong thời Khai minh (có nguồn gốc từ thời Hy Lạp cổ đại ở Châu Âu. Giáo dục thời kỳ này muốn kiến tạo những con người tự do, nhờ có kiến thức rộng và khả năng suy luận logic)

Ở Việt Nam, trong những năm gần đây, giáo dục khai phóng đang dần nhận được sự quan tâm của các nhà giáo dục, nhà quản lý và người học. GS. Furuta Motoo – Hiệu trưởng trường Đại học Việt – Nhật – ĐHQGHN cho rằng

“Giáo dục khai phóng là nền giáo dục dựa trên tinh thần tự do khám phá, cung cấp những hiểu biết cơ sở, trở thành nền tảng của khả năng nhìn thấu bản chất sự vật, hiện tượng và sự việc, tức là năng lực thấu hiểu”

Ý nghĩa của mô hình giáo dục khai phóng

Mô hình giáo dục khai phóng tập trung vào sự phát triển tự do, sáng tạo của học sinh. Mô hình này đang được rất nhiều bậc phụ huynh ủng hộ khi đem vào giáo dục Việt Nam, khuyến khích “dạy người” thay vì “dạy chữ” như mô hình giáo dục truyền thống.

Hiệp hội các Trường và Viện Đại học Hoa Kỳ (Association of American Colleges and Universities) mô tả giáo dục khai phóng là “một triết lý giáo dục cung cấp cho các cá nhân một nền tảng kiến thức rộng và những kỹ năng có thể chuyển đổi được, và một cảm nhận mạnh mẽ về các giá trị, đạo đức, và sự can dự vào đời sống công dân.”

Xem thêm: Khai phóng là gì?

Tại sao cần giáo dục khai phóng và tại sao đó lại là xu hướng trong tương lai?

Tập trung khai thác những giá trị để tìm thấy CHÍNH MÌNH

Giáo dục khai phóng khác hoàn toàn với giáo dục truyền thống ở chỗ tập trung vào “dạy người”, cho học sinh tập trung vào bản thân để phát triển những thế mạnh của mình. Hiện nay giáo dục truyền thống đang khá tập trung vào dạy chữ, truyền đạt kiến thức cho học sinh. Nhưng lại không chắc chắn được rằng, khi ra ngoài đời các em có thể áp dụng được kiến thức đó vào thực tế. Trong khi mô hình giáo dục khai phóng tập trung phát triển cho các em tư duy độc lập, tư duy sáng tạo và nhận thức đa chiều. Giúp các em nâng cao khả năng tự học, chủ động tìm hiểu các kiến thức, tự tin tham gia và giải quyết các vấn đề trong xã hội. Nhanh chóng tìm ra được giá trị của bản thân để tìm về thứ mạnh nhất trong con người mà phát triển.

Học khai phóng và sự nghiệp

Giáo dục khai phóng đang là xu hướng trong tương lai vì nó bắt kịp xã hội đang thay đổi, đòi hỏi nền giáo dục phải đổi mới liên tục, cải tiến những cái mới để truyền đạt kỹ năng cho học sinh được tốt nhất. Đặc biệt với sự phát triển công nghệ kỹ thuật số, mạng internet các em học sinh được tiếp cận với hàng triệu luồng thông tin trên thế giới. Học khai phóng giúp các em tìm kiếm thông tin nhanh hơn, hiệu quả và chính xác nhất.

Theo một nghiên cứu của Richard A. Detweiler cho thấy rằng:

“31-72% học sinh lấy các lớp khác với chuyên ngành của mình có nhiều khả năng leo lên vị trí quản lý và thu nhập cao hơn $100,000/năm”

Các học sinh được đào tạo theo triết lý giáo dục khai phóng đều có những sáng tạo vượt trội, kỹ năng linh hoạt thay đổi theo yêu cầu của công việc, xã hội. Vì vậy đầu tư vào giáo dục khai phóng là đầu tư trí tuệ không bao giờ lỗ.

Quan điểm của phụ huynh hiện nay về mô hình giáo dục khai phóng và tương lai của các con

Những năm gần đây, nhu cầu về giáo dục khai phóng ngày càng tăng cao. Các bậc phụ huynh đang dần nhận ra rằng giáo dục khai phóng không chỉ là truyền đạt kiến thức, mà còn phát triển khả năng tư duy, sáng tạo, tự học,..cho con của mình.

Theo chia sẻ từ chị N.T.Vân – phụ huynh đã cho con tham gia lớp giáo dục khai phóng: “Mình nhận thấy rằng tư duy giáo dục này có thể giúp con tăng khả năng tư duy độc lập, khả năng giải quyết vấn đề trong cuộc sống; sẽ giúp cho công việc của con sau này được thuận lợi, dễ dàng hơn”

“Giáo dục giải phóng sẽ nâng cao khả năng minh định của mình, khi đó sẽ minh định được ai là ai, cái gì là cái gì và mình là ai; minh định được đúng-sai, phải-trái, chân-giả, thiện-ác, chính-tà trong cuộc sống và trong thế giới của mình. Sau đó giải phóng mình ra khỏi vô minh, giáo điều, ấu trĩ, tăm tối, ngộ nhận và lệch lạc…” Người miệt mài thúc đẩy giáo dục khai phóng Giản Tư Trung giảng giải cho phụ huynh.

Điều này thực sự giúp cho tương lai của các con mở ra một cánh cửa mới, cánh cửa của tri thức sáng, của cuộc sống mới.

Hiệu trưởng Đại học Harvard (Hoa Kỳ) rằng:

“Đại học Harvard cùng với truyền thống giáo dục khai phóng muốn chuẩn bị cho sinh viên không phải công việc đầu tiên, mà là công việc thứ hai, thứ ba, thứ tư….thứ sáu trong cuộc đời của người đó.”

Những suy nghĩ sai lầm về mô hình giáo dục khai phóng

Học khai phóng chỉ dạy khoa học xã hội

Các bậc phụ huynh Việt Nam thường nhầm lẫn giáo dục khai phóng giống như giáo dục truyền thống, đều dạy khoa học xã hội, khoa học nhân văn. Trên thực tế, truyền thống khai phóng có từ chương trình giảng dạy thời Trung Cổ. Nó bao gồm hai phần:

• Phần đầu (tam khoa): Ngữ pháp, thuật Hùng biện, và Luận lý: Nó dạy nghệ thuật đọc và viết, nghệ thuật nghe và nói, và nghệ thuật tư duy hợp lý.
• Phần hai (cao đẳng tứ khoa): Số học, Hình học, Thiên văn học, và Âm nhạc ( loại nhạc học được hình dung như một môn toán học): Nó dạy nghệ thuật quan sát, tính toán, và đo lường làm thế nào để hiểu khía cạnh định lượng của mọi vật.

Giáo dục khai phóng bắt buộc bạn phải học toàn diện tất cả các môn học

Về hàm ý, “khai” là khai mở, mở rộng ra các lựa chọn khác nhau; “phóng” là thoát khỏi những tiêu chuẩn, định kiến mà mình hay mọi người nghĩ là bắt buộc có để thành công. Thay vì các bạn phải học một cách toàn diện tất cả các môn, giáo dục khai phóng định hướng học sinh chú trọng vào điểm mạnh của mình mà phát triển con người toàn diện nhất. Nếu học sinh muốn tìm hiểu thêm lĩnh vực khác để mở mang kiến thức thì đó là điều hoàn toàn khuyến khích.

Học khai phóng là một sự lãng phí thời gian và tiền bạc

Nhiều người vẫn đang cho rằng học khai phóng là lãng phí thời gian, tiền bạc vì các em không được học môn chuyên ngành liên quan trực tiếp đến nghề.

Theo một báo cáo về Cách mạng 4.0, khoảng hơn 50% các nghề nghiệp trong tương lai gần, khoảng 20 năm sẽ biến mất hoặc biến động rất mạnh bởi nền công nghiệp mới. Nó đòi hỏi con người thích ứng sự thay đổi không ngừng dựa trên nền tảng tri thức toàn diện và những kỹ năng cần thiết. Vì vậy những kỹ năng được học từ giáo dục khai phóng thực sự quan trọng.

Chương trình xếp hạng các đại học Mỹ của WS/THE cho thấy “Các trường đại học khai phóng đạt được điểm số 51,5 và 57,5 so với 49,7 và 52,3 của các trường đại học khác.”

UPO – Trang bị tư duy về giáo dục khai phóng cho con ngay từ sớm!

Với tầm nhìn xa về việc nền giáo dục cần thay đổi theo xu hướng xã hội, triết lý giáo dục khai phóng đang ngày càng được nhiều phụ huynh quan tâm muốn cho con theo học, hiện nay có rất nhiều trường học và tổ chức giáo dục đã áp dụng giáo dục khai phóng và việc giảng dạy; ấn tượng nhất phải kể đến Trường Đào Tạo Kỹ Năng UPO trang bị tư duy về giáo dục khai phóng cho con ngay từ 6 – 16 tuổi. Là một trong những trường đào tạo kỹ năng cho trẻ tuổi vị thành niên TOP 1 Việt Nam.

Triết lý giáo dục khai phóng của UPO đó chính là tập trung vào kỹ năng tự lập, chủ động, tự tin, hùng biện trước đám đông. Ngoài ra trường đào tạo kỹ năng còn dạy thêm cho con về tư duy tự thức để thắp sáng ngọn lửa trong con, giúp con tìm ra con đường, chân lý sống của cuộc đời, trở thành công dân có ích cho xã hội.

Với đội ngũ Trainer trên 8 – 10 năm kinh nghiệm giáo dục. UPO xây dựng thái độ sống tích cực và kỹ năng sống cần thiết cho 100.000 thanh thiếu niên miền Trung để tạo nên thế hệ công dân văn minh, bản lĩnh. Kiến tạo 1.000 công dân ưu tú trên các lĩnh vực đóng góp cho sự phát triển của khu vực miền Bắc, Trung Việt Nam. UPO đã nhận về được rất nhiều đánh giá tích cực từ Phụ Huynh về sự thay đổi của con trong một thời gian ngắn sau khi tham gia khóa học Dream UP.

Chị L.T.Huệ bày tỏ: “Chị cảm ơn chương trình giáo dục UPO. Trong thời gian cháu theo học, chị thấy Yến có sự thay đổi về cách tự lo cho bản thân, biết quan tâm đến gia đình, tự kiềm chế được mỗi khi làm việc khó. Nhất là kỹ năng giao tiếp với mọi người Yến có vẻ tự tin hơn trước đây. Gia đình cảm ơn trung tâm rất nhiều”

Chị Phan Lili chia sẻ trên facebook: “Mong UPO có thêm nhiều khóa học ý nghĩa như này để con có thể nâng cao nhiều kỹ năng tốt hơn, luôn giữ tinh thần nhiệt huyết trong mọi việc và để đánh thức những kế hoạch trì hoãn trong con

Ba mẹ có thể tham khảo khóa học đào tạo kỹ năng sống cho bé TẠI ĐÂY!

Sau chia sẻ từ bài viết này chắc hẳn đã giải đáp được phần nào thắc mắc của mọi người về triết lý giáo dục khai phóng là gì. Giúp cho quý phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của mô hình giáo dục khai phóng và tại sao các con trẻ của mình cần giáo dục khai phóng từ sớm. Hãy cùng theo dõi chúng tôi để nhận được những bài viết hữu ích khác nhé!

Tác giả/Tham vấn: LÊ ĐẶNG MINH NHẬT

Founder - CEO Công Ty CP Tiềm Năng Vô Hạn UPO

Thầy Lê Đặng Minh Nhật là nhà đào tạo, nhà nghiên cứu tâm lý giáo dục vời hơn 10 năm giảng dạy và đào tạo hơn 30.000 học viên toàn quốc. Thầy cũng là nhà huấn luyện và tư vấn cho đội ngũ nhân sự và khách hàng của các tập đoàn và doanh nghiệp: FPT, PQC hospitality, J&T express, Amyra, ILA, RMIT, AIA EXCHANGE, Chubb Life, Global Media…

"Giáo dục nào đâu phải là quần áo để khoác lên cho đẹp, bởi giáo dục vốn dĩ là khơi dậy cái đẹp từ bên trong mỗi đứa trẻ" chính là châm ngôn của thầy trong giáo dục con trẻ.