Có nên cho trẻ 4 tuổi học toán tư duy? Liệu có quá vội vàng?

Toán là một môn học quan trọng và góp phần vào sự phát triển tư duy và trí não của bé. Có nhiều người thường đặt ra câu hỏi liệu có nên cho trẻ 4 tuổi học toán tư duy hay không. Bài viết này sẽ góp phần giải đáp thắc mắc này cho các bậc phụ huynh.

Có nên cho trẻ 4 tuổi học toán tư duy? Trẻ 4 tuổi đã có thể tiếp thu toán tư duy chưa?

Trước tiên hãy cùng tìm hiểu về định nghĩa toán tư duy là gì. Đây là một phạm trù mới của toán học, được kết hợp với các phương pháp vận dụng tư duy logic vào các bài toán. Thay vì những con số khô khan, toán tư duy đem đến một phương pháp học dễ nhớ, tạo nên sự hứng thú cho bé.

Trẻ 4 tuổi hoàn toàn vẫn có thể học toán tư duy, tuy nhiên mới chỉ ở mức độ làm quen với những kỹ năng đơn giản. Bộ môn này có thể giúp trẻ có tư duy nhanh nhạy, sáng tạo, giúp ghi nhớ dễ hơn cũng như phát triển trí thông minh toàn diện. Đặc biệt, trong độ tuổi này bé rất tò mò và hứng thú để tìm hiểu về kiến thức mới cũng như thế giới xung quanh.

Các dạng toán tư duy phù hợp cho bé 4 tuổi

Bé 4 tuổi vừa bắt đầu tiếp xúc với toán học tư duy nên các dạng bài tập cho bé không nên quá phức tạp, 7 dạng bài tập dưới đây thường được các giáo viên và phụ huynh áp dụng vào giảng dạy toán tư duy cho bé.

Nhận dạng màu sắc và sắp xếp

Nhận dạng màu sắc là dạng bài tập đầu tiên nên cho bé 4 tuổi thử sức vì khi ở độ tuổi này, mắt của bé phát triển sâu và đẩy đủ, phối hợp cả 2 mắt và với cả cơ thể. Các bài tập này đặt nền tảng kiến thức cho bé về sự đa dạng màu sắc trong cuộc sống và sau đó có thể sắp xếp các màu sắc theo nhóm riêng biệt để bé ghi nhớ dễ dàng hơn.

Bố mẹ nên tận dụng mọi tình huống để bé tập luyện thường xuyên và ghi nhớ màu sắc được lâu hơn. Bước đầu để phân biệt màu sắc nên bắt đầu bằng những gam màu cơ bản như đỏ, vàng, xanh, đen sau đó mới đến các gam màu khác như xanh lá, xanh dương, hồng, tím,…
Bạn có thể dùng những vật dụng có nhiều màu sắc gần gũi với bé, vừa giúp bé nhận dạng được màu sắc nổi bật của những món đồ quen thuộc, vừa tạo được sự hứng thú trong lúc học. Một số trò chơi có thể kết hợp khi học về màu sắc như chọn những đồ vật có cùng màu, nặn đất sét theo các màu được yêu cầu, tô màu cho tranh,…

Nhận biết hình dạng

Mọi sự vật xung quanh chúng ta đều được cấu thành từ nhiều hình dạng khác nhau. Nhận biết hình dạng là kiến thức cơ bản và quan trọng mà các bé cần phải học để nâng cao tư duy. Các bé 4 tuổi còn nhỏ nên nắm được những hình dạng cơ bản gồm hình vuông, hình tròn, tam giác, hình thang, hình chữ nhật. 

Ba mẹ có thể cho bé xem nhiều vật dụng có các hình dạng đó để bé ghi nhớ. Ví dụ hình tròn có cúc áo, vòng ngoài của đồng hồ treo tường, đĩa hình tròn,… Hình vuông gồm khung trang, bánh chưng, hộp quà,…  

Ngoài ra còn kết hợp các hình dáng có nhiều màu sắc khác nhau để bé nhận biết, giúp bé vừa học được hình dạng vừa ôn tập được về các màu sắc. Hiện nay còn có bộ dụng cụ hình học có đầy đủ các thẻ với nhiều hình dạng khác nhau, mang đến sự tiện lợi trong quá trình học tập cho bé.

Xem thêm: Dạy kỹ năng sống cho trẻ 4 tuổi – lứa tuổi con đầy sự tò mò!

Đo lường – ước lượng – so sánh

Dạng toán tiếp theo góp phần hỗ trợ tư duy cho bé 4 tuổi chính là đo lường, ước lượng và so sánh. Các dạng này hỗ trợ bé trong việc xây dựng nền tảng và rèn luyện các kỹ năng cần thiết để áp dụng vào toán học cũng như các dạng toán ở cấp độ khó hơn. 

• Đo lường: Là bài toán tư duy dạng nâng cao, bé sẽ học cách dùng thước hoặc dụng cụ đo lường có cột mốc hoặc mức đo để xác định thông số chính xác của một vật nào đó.
• Ước lượng: Cũng có mục đích nhằm tìm ra kích thước của các sự vật nhưng phương pháp này không dùng đến thước đo và có tính tương đối. Đây là dạng toán khá khó đối với trẻ, ba mẹ hãy cùng hướng dẫn bé thực hành và động viên khi bé có trả lời sai. Hãy đưa bé đến những nơi có đa dạng đồ vật để đoán. Một số câu hỏi thường được đặt ra có thể là: Có bao nhiêu chiếc áo trong tủ đồ? Mẹ đang cầm bao nhiêu viên kẹo? Có bao nhiêu hộp sữa được bày trên kệ?,..
• So sánh: Thường được xuất hiện rất nhiều trong toán học cho bé, các bài toán so sánh được biến tấu và thay đổi theo nhiều cách khác nhau để phù hợp với từng độ tuổi của người học. Có thể có dạng so sánh các số, so sánh tổng các phép tính, so sánh thông qua các hình học, diện tích,…

Ba kiểu bài tập này thường được thấy xuất hiện trong các giáo trình toán học dành cho bé 4 tuổi. Vì độ tuổi còn khá nhỏ nên phụ huynh nên bắt đầu với những bài tập đơn giản nhất, kết hợp với các ví dụ minh hoạ để bé dễ dàng hình dung. 

Số và đếm số

Số và đếm số là dạng bài tập nền tảng cho tất cả những kiến thức toán học nâng cao sau này. Lúc ban đầu có thể lồng ghép việc học đếm số thông qua các vật dụng, sự việc gần gũi với bé. Ví dụ yêu cầu bé đếm số đồ chơi, số cây bút hoặc số thành viên trong gia đình. 

Bé có thể đếm bằng đồ chơi, que tính hoặc đếm bằng ngón tay để dễ nhớ và làm quen dần dần với cách tính nhanh. Sau khi bé đã nắm được những kiến thức cơ bản, lúc đó người lớn nên dạy đến những số lớn hơn, các phép toán nâng cao hơn một chút để bé có cơ hội làm quen dần.

Xem thêm: 12 cách dạy trẻ tư duy phản biện NHANH NHẠY và TỐI ƯU

Nhận thức về không gian đơn giản

Nhận thức về không gian là dạng toán liên quan đến cách nhìn nhận về hình dạng của sự vật trong không gian có sẵn và mối liên hệ giữa các đối tượng trong không gian.

Dạng toán này cực kỳ tốt cho sự tưởng tượng và phát triển trí tuệ cho bé. Dạng này thưởng hướng cho bé nhận dạng được vị trí của các sự vật, sự việc thông qua mối liên hệ với các sự vật khác.

Một số ví dụ như con mèo nằm dưới cái bàn, cái áo trước sân nhà, đám mây trên trời,… Việc quan sát mặt trước và mặt sau của sự vật giúp trẻ tăng khả năng quan sát, đánh giá sự vật trong không gian, từ đó nâng cao năng lực suy luận và giải quyết vấn đề. Ba mẹ có thể dạy bé thông qua tranh ảnh hoặc đưa bé ra ngoài để tạo sự đa dạng về kiến thức cũng như tạo được không gian thoải mái, mới lạ để bé dễ tiếp thu.

Các phép tính cộng trừ đơn giản

Thông qua các phép tính cộng trừ 1 chữ số đơn giản, ba mẹ có thể cho bé dần làm quen với việc tính toán, dần dần sau này bé sẽ làm quen và biết được cách tính nhanh cũng như ước lượng được số lượng sự vật. 

Những phép tính cộng trừ khá mới mẻ với các bé 4 tuổi, ba mẹ nên đưa ra những ví dụ gần gũi ví dụ như: Có 4 quả táo trên đĩa, mẹ lấy đi 2 quả vậy còn lại bao nhiêu quả táo? Anh trai có 2 hộp sữa, anh được điểm cao nên mẹ cho anh thêm 2 hộp nữa, hỏi anh trai có tất cả bao nhiêu hộp? 

Tuy nhiên lúc ban đầu bé sẽ không hiểu tác dụng của việc tính toán hay thậm chí tính bị sai, ba mẹ nên kiên nhẫn dạy từ từ để bé có thể ghi nhớ. Vì bé còn nhỏ tuổi nên việc tính nhẩm là điều không thể, ba mẹ hãy tập cho bé cách đếm đồ vật để dần làm quen với các phép tính. 

Nếu bé làm sai, bố mẹ không nên trách mắng, điều này sẽ vô tình làm bé cảm thấy chán nản và áp lực về việc học. Thay vào đó hãy kể những câu chuyện động lực và đưa ra phần thưởng như những chuyến dã ngoại, đi xem phim, mua đồ chơi,…để bé cố gắng hơn.

Xem thêm: 20 phần mềm giúp bé phát triển tư duy ĐA CHIỀU ấn tượng nhất

Quan sát và dự đoán mối quan hệ nhân – quả đơn giản

Quan sát và dự đoán mối quan hệ nhân – quả là dạng bài tập giúp bé tìm hiểu được giá trị của hành động có thể tạo ra kết quả như thế nào, từ đó nâng cao khả năng quan sát và giải quyết vấn đề.

Đối với dạng dự đoán mối quan hệ nhân – quả, ba mẹ nên đọc nhiều sách cho bé nghe và hơn hết hãy cho bé đi dạo, tiếp xúc với nhiều người và nhiều tình huống khác nhau, ba mẹ hãy phân tích các trường hợp thường gặp và cách giải quyết tình huống, cách phân biệt việc phải trái. Bên cạnh đó, bộ đồ chơi xếp hình cũng là cách giúp bé áp dụng được phương pháp này. Bằng cách thay đổi vị trí của các mảnh ghép để có thể hoàn thành được tổng thể bức tranh, nếu đặt nhầm vị trí mảnh ghép sẽ ghép hai bức ảnh, do đó bé cần quan sát thật kỹ và nhận thức được hành động đúng đắn để mang lại kết quả tốt.

Dạng toán tư duy này không những hỗ trợ bé có suy nghĩ nhanh nhẹn mà còn có tác dụng dạy bé biết cách làm người thật tốt.

Làm thế nào để dạy trẻ 4 tuổi học toán tư duy hiệu quả?

Có nhiều dạng toán tư duy để ba mẹ có thể lựa chọn sao cho phù hợp với lứa tuổi và điều kiện của con mình. Tuy nhiên, để việc học toán tư duy của bé đạt hiệu quả cao, ba mẹ cũng nên biết những phương pháp hỗ trợ cho bé sau đây.

Tạo không gian học tập thoải mái, lành mạnh

Một không gian học tập thoải mái, lành mạnh trên cả vật chất và tinh thần. Yếu tố vật chất có thể kể đến như bàn ghế đầy đủ, phù hợp với dáng người,  không gian yên tĩnh, ánh sáng đầy đủ và thoáng mát.

Không gian học tập có khả năng ảnh hưởng đến việc học của bé rất nhiều. Một không gian học đảm bảo sẽ giúp bé được tập trung, ghi nhớ và tiếp thu kiến thức nhanh hơn. Một số địa điểm có thể cho bé học thường là phòng riêng có cửa sổ, trên lớp học hoặc trong thư viện.

Về tinh thần, ba mẹ tránh việc ép buộc con cái trong việc học, không nên ép buộc bé làm những điều bé không thích một cách nặng nề, không nên đưa ra kỳ vọng quá cao cũng như so sánh bé với bạn bè khác. Những hành động này có thể vô tình tạo nên sự ngột ngạt, áp lực và tư ti với bản thân, thậm chí có thể xảy ra những tình huống không mong muốn.

Xem thêm: 100+ câu đố tư duy cho trẻ chọn lọc SÁNG TẠO và ĐỘC ĐÁO NHẤT

Kết hợp học với thực tế

Các bé ở độ tuổi còn khá nhỏ nên chưa có cơ hội tiếp xúc nhiều với môi trường bên ngoài. Nếu ba mẹ có khả năng nên cho bé đi tham quan, kết hợp việc học toán tư duy vào những buổi trải nghiệm thực tế. Chắc chắn các bé đều rất hào hứng và hỗ trợ việc học hiệu quả hơn.

Ở một số lớp học thường tổ chức những buổi tham quan và hoạt động thực tế để nâng cao tinh thần và cho các bé cơ hội hoạt động bên ngoài nhiều hơn. Các hoạt động thường rất đa dạng: tham quan bảo tàng tranh ảnh, di tích lịch sử, cắm trại và chơi trò chơi tập thể, thăm hỏi và giúp đỡ các hoàn cảnh khó khăn, thử thách tự làm pizza hoặc làm đồ lưu niệm,…

Kết hợp với các trò chơi thú vị

Để tạo được sự hứng thú trong quá trình học, ba mẹ nên tìm ra phương pháp kết hợp các trò chơi vào trong buổi học. Những trò chơi đơn giản như giải câu đố, tìm con số,… cũng thường được áp dụng vào trong buổi học. Việc trao tặng những phần thưởng nhỏ hoặc cho bé chơi cùng bạn bè có thể tạo được động lực và sự cố gắng cho bé.

Các bé 4 tuổi còn đang ở độ tuổi ham vui và chưa được tập trung vào việc học, ngồi một chỗ và tiếp thu một lượng kiến thức mới trong khoảng thời gian lâu sẽ làm bé nhanh chán. Phương pháp kết hợp trò chơi vào các buổi học là phương pháp có thể nâng cao tinh thần học tập cho các bé hơn. 

Trong những buổi học có thể cho bé nghe những bài nhạc liên quan về toán học, các phép tính hoặc những con số. Đôi khi là những trò chơi theo nhóm để tăng tinh thần đoàn kết như tiếp sức trả lời câu hỏi để dành phần thưởng.

Xem thêm: 15 món đồ chơi tư duy cho bé được ưa chuộng SỐ 1 thế giới

Tham gia các lớp học Toán tư duy

Ngoài những phương pháp ở trên, việc cho bé 4 tuổi tham gia các lớp học toán tư duy cũng là một biện pháp nên thử. Dưới sự hỗ trợ chuyên nghiệp và bài bản từ các giáo viên sẽ giúp quá trình học tập của bé nhanh hơn và đúng tiến độ hơn. Bên cạnh đó, bé sẽ có thể gặp gỡ với các bạn bè đồng trang lứa, tạo động lực và giúp bé vui vẻ hơn khi học bài.

Ưu điểm của các lớp học này chính là tạo nên một môi trường học tập chuyên nghiệp, cung cấp các giáo trình phù hợp với nhu cầu của các bé. Giáo viên cũng là những người có kinh nghiệm, tâm huyết trong công việc. Việc học chung với bạn bè còn giúp bé mạnh dạn hơn, mở rộng mối quan hệ và tạo động lực thi đua để cùng bạn bè đạt thành tích tốt hơn.

Nếu các bậc phụ huynh còn đang phân vân có nên cho trẻ 4 tuổi học toán tư duy hay không thì bài viết này chắc chắn có thể cho mọi người câu trả lời đúng đắn. Hy vọng các bậc phụ huynh có thể tham khảo được những dạng toán thích hợp, phương pháp giảng dạy cho bé một cách hợp lý nhất, cũng như xây dựng phương pháp phát triển tư duy cho trẻ 4 tuổi hiệu quả.

Với công nghệ ngày càng phát triển như hiện nay, có nhiều phương pháp nhằm giúp con người xác định được những đặc điểm của bản thân, điểm mạnh, điểm yếu,… để có thể phát triển bản thân toàn diện nhất. Một trong số đó có thể kể đến là sinh trắc học vân tay. Sinh trắc học vân tay là phương pháp nghiên cứu giúp đưa ra đánh giá về chỉ số thông minh, khả năng phân tích, hoạt động của não, những khả năng thiên bẩm và nhiều đặc điểm của mỗi người. 

Ba mẹ có thể cho các bé tìm hiểu phương pháp sinh trắc học tại UPO. Đến với UPO, các bé sẽ được trải nghiệm về sinh trắc vân tay hoàn toàn miễn phí. Thông qua các phân tích và đánh giá, ba mẹ sẽ biết thêm về tính cách của bé, phát hiện các năng lực vượt trội để đầu tư vào định hướng giáo dục đúng cách.

Bố mẹ hãy đăng ký cho bé tham gia chương trình Sinh Trắc Vân Tay TẠI ĐÂY!!!

Tác giả/Tham vấn: LÊ ĐẶNG MINH NHẬT

Founder - CEO Công Ty CP Tiềm Năng Vô Hạn UPO

Thầy Lê Đặng Minh Nhật là nhà đào tạo, nhà nghiên cứu tâm lý giáo dục vời hơn 10 năm giảng dạy và đào tạo hơn 30.000 học viên toàn quốc. Thầy cũng là nhà huấn luyện và tư vấn cho đội ngũ nhân sự và khách hàng của các tập đoàn và doanh nghiệp: FPT, PQC hospitality, J&T express, Amyra, ILA, RMIT, AIA EXCHANGE, Chubb Life, Global Media…

"Giáo dục nào đâu phải là quần áo để khoác lên cho đẹp, bởi giáo dục vốn dĩ là khơi dậy cái đẹp từ bên trong mỗi đứa trẻ" chính là châm ngôn của thầy trong giáo dục con trẻ.