Mục lục

Khi bé còn nhỏ, nhiều người cho rằng việc dạy con cách tiêu tiền là không cần thiết vì bé vẫn chưa có khả năng độc lập, vẫn còn phụ thuộc hoàn toàn vào cha mẹ. Vậy có thực sự nên dạy con về tiêu tiền từ sớm hay không? Hãy cùng UPO tìm hiểu về vấn đề này nhé!

Có nên dạy trẻ em cách tiêu tiền từ sớm hay không?

Có nên dạy con cách tiêu tiền từ khi còn bé không?

Điều làm ba mẹ băn khoăn nhất khi cho bé tự tiêu tiền chính là thắc mắc không biết bé dùng để mua những thứ gì, liệu có biết cách nhận biết và chi trả tiền không, hay thậm chí có bị những người xung quanh lừa hay không. Chính vì chưa có đủ niềm tin ở con nên hầu hết ba mẹ vẫn chưa để bé tự cầm tiền chi tiêu cũng như nghiêm túc tìm hiểu cách dạy con tiêu tiền. Tuy nhiên, độ tuổi đi học chính là thời gian thích hợp nhất để dạy con về tài chính cũng như dạy trẻ cách sử dụng tiền:

Làm quen với các con số và phép tính: Bắt đầu đi học, những thứ bé được học là các chữ, số và phép tính đơn giản. Tiền cũng là một công cụ giúp bé nhận diện và thực hiện các phép tính cộng trừ khi mua đồ. Khi bắt đầu nên cho bé học tính toán với những số tiền nhỏ dưới 10.000đ rồi dần dần làm quen với số tiền lớn hơn.
Tự lập sớm: Cách để học hỏi và phát triển nhanh chóng chính là tự thực hành. Khi có cơ hội dùng tiền từ sớm, bé sẽ trau dồi được kiến thức về giá trị của tiền và sự chênh lệch tiền tệ. Thông qua các hoạt động giao dịch, bé sẽ nhanh nhẹn, tự tin hơn cũng như tư duy tính toán, đo lường được trau dồi.
Hình thành tính cách tốt trong tương lai: Bé tiếp xúc với tiền sớm sẽ học được cách tiết kiệm, chi tiêu hợp lý và đặc biệt biết trân trọng đồng tiền. Nhiều bé được nuông chiều quen dẫn đến thói quen đòi hỏi bất kỳ thứ gì mình thích dù không mang lại lợi ích gì. Rèn cho bé cách chi tiêu hợp lý sẽ giúp bé không bị bỡ ngỡ trong tương lai.

Xem thêm: Dạy kỹ năng sống cho trẻ 4 tuổi – lứa tuổi con đầy sự tò mò!

Một số phương pháp dạy con cách chi tiêu tài chính cha mẹ nên thử!

Chúng ta cũng đã nhận thức được tầm quan trọng của việc dạy con cách tiêu tiền hợp lý từ khi còn nhỏ – một trong các kỹ năng sống cho trẻ mầm non quan trọng ngày nay. Tuy nhiên làm cách nào để cho bé làm quen với điều đó và áp dụng một cách có hiệu quả thì chưa hẳn mọi phụ huynh đều có thể biết. Đừng lo vì hãy cùng tìm hiểu 7 phương pháp dạy con cách tiêu tiền thông minh dưới đây!

Cách dạy con sử dụng tiền hiệu quả nhất – Cha mẹ làm gương

Người ta thường nói con cái là tấm gương phản chiếu của bố mẹ. Nhiều người lớn cho rằng “con nít không nhận biết được gì”. Tuy nhiên bé đã có thể nhận thức và dần dần bắt chước những hành động tương tự của bố mẹ trong tiềm thức. Hơn nữa, ba mẹ là những người dành nhiều thời gian bên bé nên sẽ là tấm gương dễ cho bé noi theo nhất.

Hãy tập cho bé cách quản lý chi tiêu hợp lý, cách phân chia tiền theo các khoản chi trả hàng tháng qua một số ví dụ như tiền điện, nước, tiền mạng wifi, chi phí ăn uống, xe cộ đi lại hoặc các chi phí phát sinh khác của chính gia đình mình. Việc liệt kê và phân chia chi phí sinh hoạt hàng tháng sẽ giúp cho khoản tiền chi rõ ràng, tránh tình trạng tiêu xài quá nhiều dẫn đến thâm hụt. Qua đó bé có thể áp dụng vào việc chi tiêu của riêng cá nhân như mua bút, sách, vở, đồ chơi, đồ ăn,… dần dần hình thành tính tự lập trong việc sinh hoạt ở hiện tại và cả trong cuộc sống tương lai. Ba mẹ cũng có thể cùng con đi chợ, đi siêu thị chung để bé làm quen với việc tính toán những thứ cần mua và phân chia số tiền cho hợp lý.

Ba mẹ hãy là tấm gương sáng trong quản lý chi tiêu để con noi theo

Dạy trẻ tiêu tiền đúng cách với thứ “cần” và “muốn”

Có bao giờ ba mẹ gặp trường hợp bé nằng nặc mua một món đồ chơi mới mặc dù ở nhà đã có rất nhiều đồ chơi và thậm chí có một số món tương tự? Đây là một tình trạng không còn xa lạ bởi các bé đang bị phân tâm bởi những thứ chúng “ muốn” nhưng không thực sự “cần”.

Việc giúp bé nhận thức được điều này là nhiệm vụ rất quan trọng khi dạy con tiêu tiền. “Cần” là những thứ không thể thiếu trong sinh hoạt hoặc trong công việc nào đó và phải chi trả để sở hữu. “Muốn” là những thứ bé thích trong một lúc nào đó nhưng không thực sự cần thiết và có thể không mua. Giảm thiểu những thứ “muốn” sẽ có thể tiết kiệm được một khoản tiền hoặc dùng cho các công việc quan trọng khác.

Đối với trẻ em, chúng thường thích nhiều thứ chỉ trong một khoảnh khắc nào đó và luôn đòi hỏi để có được, tuy nhiên đây là một tính xấu mà các bậc phụ huynh cần ngăn chặn bé trước khi hình thành thói quen.

Ba mẹ hãy giúp bé lập bảng liệt kê những nhu cầu của bản thân ví dụ như “cần” bao gồm tiền ăn sáng, mua dụng cụ học tập, phí đi xe buýt,… và “muốn” gồm tiền mua truyện tranh, đồ chơi, quần áo mới,.. Mỗi khoản chi tiêu hãy để bé thống kê số tiền cần thiết và đánh giá mức độ sử dụng sao cho hợp lý nhất. Hãy phân tích cho bé hiểu nếu bé mua quá nhiều thứ không cần thiết sẽ dẫn đến thiếu chi phí để làm những việc quan trọng khác.

Xem thêm: Rèn luyện thói quen tốt cho trẻ – 30 điều cần trang bị ngay!

Cách dạy con cách tiêu tiền với một khoản “trợ cấp”

Cách tốt nhất để giúp bé chi tiêu hợp lý chính là cho bé tự thực hành quản lý tiền bạc, do đó ba mẹ hãy cho bé một khoản tiền tiêu vặt, cho bé cơ hội sử dụng vào những mục đích hoặc kế hoạch của riêng mình. Dần dần bé sẽ tự biết cách sử dụng tiền đúng mục đích, được tự chủ và có thể tập tiết kiệm riêng. Tuy nhiên số tiền này không nên quá nhiều, dễ khiến bé bị ngợp, không biết dùng như thế nào cho đúng và đôi khi khiến bé có cảm giác đồng tiền có được dễ dàng, ngược lại sẽ chi tiêu phung phí hơn.

Ba mẹ nên cho bé một khoản tiền tiêu vặt hợp lý

Thông thường đối với các bé còn nhỏ tuổi, phụ huynh có thể cho bé tiền vừa đủ dùng trong hằng ngày, giúp bé bảo quản và chi tiêu dễ dàng hơn. Với những bé lớn hơn, số tiền đó có thể được đưa hàng tuần hoặc hàng tháng để phục vụ nhiều nhu cầu của bé hơn như đóng quỹ lớp, đi cafe, sinh nhật bạn bè, mua sắm đồ đạc cá nhân,…

Dạy con quản lý chi tiêu và mục tiêu mua sắm

Mỗi gia đình và mỗi thành viên trong gia đình đều có những khoản chi tiêu riêng cho bản thân và việc lập kế hoạch chi tiêu thực sự cần thiết nếu muốn quản lý chi tiêu được hợp lý. Các khoản chi tiêu của các bé sẽ ít và đơn giản hơn, tuy nhiên đây cũng là thời điểm dễ dàng tiếp cận cách dạy con sử dụng đồng tiền của bản thân hợp lý.

Từ khoản tiền “trợ cấp” của bé, vận dụng kiến thức về những thứ cần và muốn, ba mẹ hãy hướng dẫn bé cách lập bảng chi tiêu theo từng khoản cụ thể, nên tạo thói quen trích một khoản nhỏ để dành tiết kiệm. Những kế hoạch mua sắm ngắn hạn và dài hạn cũng nên viết vào và lấy đó làm mục tiêu, tự tạo động lực để bé tiết kiệm tiền tốt hơn.

Ngoài chi tiêu cho nhu cầu cá nhân, bé nên học cách tiết kiệm tiền

Ví dụ ba mẹ dạy con quản lý chi tiêu bằng cách lập một danh sách liệt kê những món đồ cần mua trong tuần tới như bút bi mới, vở học thêm hoặc một khoản tiền ăn vặt. Khoản tiền còn lại bé có thể mua truyện hoặc đồ chơi và không quên trích ra khoản tiết kiệm riêng. Đối với những dự định lớn hơn cần tích góp dài hạn, hãy giúp bé đặt ra kế hoạch thời gian sẽ góp đủ tiền, mỗi ngày cần tiết kiệm bao nhiêu để lấy đó làm mục tiêu hoàn thành.

Cách dạy trẻ dùng tiền qua việc trả giá!

Trong lúc đi mua sắm là khoảng thời gian bé dễ cảm nhận và tiếp thu kiến thức về chi tiêu nhất. Khi đi chợ, ba mẹ hãy giải thích cho bé hiểu vì sao phải biết giá, cách so sánh giá cả giữa các nơi khác nhau và một số lưu ý trả giá để mua hàng được giá tốt.

Phụ huynh có thể cho bé thực hành so sánh giá sản phẩm giữa các quầy khác nhau để so sánh sự chênh lệch giá, từ đó rút ra được số tiền tiết kiệm được khi mua đúng sản phẩm giá rẻ. Khi ấy bé sẽ tự nhận thức được việc so sánh giá cả. Ba mẹ cũng nên dạy cho bé một số kiến thức như mua nhiều sản phẩm sẽ được giá ưu đãi, lựa chọn mua sản phẩm đang có chương trình giảm giá và đặc biệt khi đến chợ nên hỏi giá trước tránh mua bị hớ. Trong một vài lần đầu bé sẽ chưa có khả năng ghi nhớ và đưa ra phán đoán chính xác, ba mẹ phân tích cho bé hiểu và chỉ dẫn để bé từng bước làm quen với việc trả giá. Điều cần lưu ý là trả gần đúng mức giá, tránh trường hợp trả giá gây khó chịu cho người bán. Trong lúc nói chuyện cần niềm nở, vui vẻ và đặc biệt phải biết lễ phép.

Hãy cho phép sự sai lầm

Ở độ tuổi nhỏ như vậy, việc tiếp thu chưa được nhanh và đôi khi xảy ra sai sót là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Những khi đó ba mẹ không nên quát mắng mà hãy nhẹ nhàng chỉ ra điểm sai, hướng dẫn lại để lần sau bé có thể sửa.

Cách xử lý của ba mẹ ảnh hưởng rất nhiều đến tâm lý sau này của trẻ. Nếu ba mẹ nhẹ nhàng và bao dung, bé sẽ cảm thấy thoải mái hơn và học lại cho đúng. Ngược lại, nếu ba mẹ mắng nhiếc sẽ chỉ làm bé có cảm giác sợ hãi và gây ra tâm lý không thoải mái, gò bó mỗi khi học kỹ năng mới.

So với những đứa trẻ chưa được dạy cách tiêu tiền từ nhỏ, những bé được dạy dỗ sớm sẽ lanh lợi hơn rất nhiều, tự tin trong việc mua bán và đặc biệt là khả năng tự lập cao. Ngoài ra, vì hiểu được tầm quan trọng của việc tiết kiệm nên các bé cũng sẽ có được một khoản tiền để dùng khi có việc cần thiết. Do đó, đừng ngại sai lầm, hãy mạnh dạn cho bé trải nghiệm để tích luỹ kinh nghiệm và nắm bắt cơ hội phát triển cho bản thân.

Xem thêm: Cách dạy con khi trẻ ăn trộm tiền – Đánh phạt ư? KHÔNG!

Dạy con cách dùng tiền qua các trò chơi

Dạy bé sử dụng tiền qua trò chơi bán hàng

Ngoài việc dắt bé đi chợ, đi mua sắm để làm quen với việc sử dụng tiền, các bậc phụ huynh hãy cùng bé chơi các trò có liên quan đến việc mua bán, trao đổi tiền như chơi đồ hàng, shopping, đóng vai vào các tính huống mua sắm,… Để trò chơi thêm sinh động có thể dùng những đồ chơi nhựa trang trí, dùng giấy làm tiền và nên có những ký hiệu nhận biết giá trị tiền. Những trò chơi này vừa giúp bé học kỹ năng tiêu tiền, vừa giúp khả năng giao tiếp và tư duy sáng tạo trở nên phong phú hơn.

Dạy con về tiêu tiền không bao giờ là quá sớm! Việc dạy trẻ sử dụng tiền từ khi còn nhỏ không chỉ rèn luyện sự nhanh nhẹn, nâng cao nhận thức, rèn luyện trí nhớ mà còn giúp bé tự lập sớm hơn. Hy vọng một số phương pháp dạy con cách tiêu tiền trên đây sẽ giúp bố mẹ đưa ra lộ trình giáo dục con trẻ phù hợp và hiệu quả!

Tác giả/Tham vấn: LÊ ĐẶNG MINH NHẬT

Founder - CEO Công Ty CP Tiềm Năng Vô Hạn UPO

Thầy Lê Đặng Minh Nhật là nhà đào tạo, nhà nghiên cứu tâm lý giáo dục vời hơn 10 năm giảng dạy và đào tạo hơn 30.000 học viên toàn quốc. Thầy cũng là nhà huấn luyện và tư vấn cho đội ngũ nhân sự và khách hàng của các tập đoàn và doanh nghiệp: FPT, PQC hospitality, J&T express, Amyra, ILA, RMIT, AIA EXCHANGE, Chubb Life, Global Media…

"Giáo dục nào đâu phải là quần áo để khoác lên cho đẹp, bởi giáo dục vốn dĩ là khơi dậy cái đẹp từ bên trong mỗi đứa trẻ" chính là châm ngôn của thầy trong giáo dục con trẻ.