Dạy trẻ dùng mạng xã hội với 7 mối nguy cơ TIỀM ẨN hiện nay

Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, việc hướng dẫn trẻ em về việc sử dụng mạng xã hội là một nhiệm vụ cấp bách đối với cha mẹ và giáo viên. Ba mẹ muốn dạy trẻ dùng mạng xã hội một cách an toàn và hiệu quả? Hãy khám phá cùng UPO những bước đơn giản nhưng quan trọng để bảo vệ các con trên không gian mạng đầy tiềm ẩn nguy hiểm. Đừng bỏ lỡ những lời khuyên hữu ích trong bài viết dưới đây!

Độ tuổi quy định sử dụng mạng xã hội là bao nhiêu?

Trong thế giới kỹ thuật số ngày nay, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Tuy nhiên, việc quản lý việc sử dụng mạng xã hội cho trẻ em là một vấn đề cần được xem xét một cách nghiêm túc.

Theo quy định hiện tại, đa số các mạng xã hội yêu cầu người dùng có độ tuổi tối thiểu là 13 tuổi để đăng ký tài khoản. Tuy nhiên, ở Việt Nam, luật pháp bảo vệ trẻ em trên mạng có quy định rõ ràng hơn. Theo “Điều 8 Luật An ninh mạng năm 2018, trẻ em dưới 16 tuổi không được sử dụng mạng xã hội mà không có sự đồng ý của phụ huynh hoặc người giám hộ”. 

Tuy vậy, nhiều cha mẹ không chú ý hoặc bỏ qua quy định này và cho phép con em sử dụng mạng xã hội dù chưa đủ tuổi. Ba mẹ hướng dẫn trẻ khai khống thông tin để tạo tài khoản. Thời gian sử dụng mạng xã hội của giới trẻ, bao gồm cả trẻ em, đang gia tăng đáng kể. Điều này đã dẫn đến nhiều vấn đề đáng lo ngại khi trẻ em sử dụng mạng xã hội mà không có sự giám sát và hướng dẫn đúng đắn. Thực trạng này yêu cầu phải có những kỹ năng sống cho bé ngay hôm nay về sử dụng internet!

Theo một báo cáo, “89% trẻ em Việt Nam từ 12 đến 17 tuổi sử dụng internet, nhưng chỉ có 36% trong số đó được cung cấp thông tin về cách đảm bảo an toàn trên mạng (số liệu năm 2022).”

Lợi ích của mạng xã hội mang lại đối với trẻ

Mạng xã hội không chỉ là một nền tảng giao tiếp mà còn mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho trẻ em. Dưới đây là một số lợi ích đáng chú ý mà bố mẹ nên nói với con khi dạy trẻ dùng mạng xã hội: 

• Liên lạc trao đổi thuận tiện: Mạng xã hội cho phép trẻ em kết nối với bạn bè và gia đình từ xa một cách dễ dàng. Việc liên lạc trực tuyến giúp trẻ có thể trao đổi thông tin, chia sẻ kỷ niệm và duy trì mối quan hệ một cách thuận tiện.
• Cập nhật kiến thức cực nhanh: Thông qua mạng xã hội, trẻ em có thể nhanh chóng tiếp cận thông tin mới nhất về các sự kiện, tin tức và xu hướng. Điều này giúp trẻ cập nhật kiến thức, mở rộng hiểu biết và nắm bắt xu hướng mới một cách nhanh nhạy.
• Kho tài liệu học tập, giải trí đa dạng, khổng lồ và quý báu: Mạng xã hội cung cấp cho trẻ em một kho tài liệu đồ sộ về học tập và giải trí. Trẻ có thể truy cập vào các trang web, tải app, nhóm, cộng đồng chia sẻ kiến thức và tài liệu giúp nâng cao trình độ học tập, khám phá sở thích cá nhân và phát triển kỹ năng mới.
• Phát triển sự sáng tạo: Mạng xã hội tạo ra môi trường đa dạng và phong phú cho trẻ em thể hiện sự sáng tạo của mình. Trẻ có thể chia sẻ những tác phẩm nghệ thuật, sáng tạo nội dung đa phương tiện và tạo ra những ý tưởng mới thông qua việc tương tác với người dùng khác; hiện nay có một số phương tiện giúp trẻ phát triển như: facebook, tiktok, twitter,…
• Tìm được sự giúp đỡ, chia sẻ về nhiều mặt (tâm lý, vật chất,…): Mạng xã hội cung cấp một nền tảng cho trẻ tìm kiếm sự giúp đỡ và chia sẻ về nhiều mặt của cuộc sống. Trẻ có thể tham gia vào các nhóm, diễn đàn hoặc trò chuyện trực tiếp với những người có cùng sở thích, sở trường. Điều này giúp trẻ tìm kiếm sự hỗ trợ tâm lý, chia sẻ kinh nghiệm, tìm hiểu về vấn đề sức khỏe, giải đáp câu hỏi hay thậm chí nhận được sự hỗ trợ vật chất từ cộng đồng mạng.
• Công cụ kinh doanh dễ tiếp cận: Mạng xã hội cung cấp cho trẻ em cơ hội tiếp cận vào thế giới kinh doanh. Trẻ có thể khám phá và tạo ra cơ hội kinh doanh, quảng bá sản phẩm hoặc dịch vụ thông qua việc xây dựng thương hiệu cá nhân, quảng bá trên các nền tảng mạng xã hội và tìm kiếm khách hàng tiềm năng.

Những nguy cơ tiềm ẩn trên mạng xã hội với con trẻ hiện nay

Mạng xã hội đang trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của con trẻ. Tuy nhiên, cùng với những lợi ích, cũng tồn tại nhiều nguy cơ tiềm ẩn mà cha mẹ và cộng đồng cần lưu ý để bảo vệ trẻ em.

Nguy cơ bị lừa đảo về tài chính

Trên mạng xã hội, trẻ em có thể trở thành mục tiêu của những kẻ xấu lừa đảo. Họ có thể rủ rê các con cung cấp thông tin cá nhân hoặc thông tin tài chính quan trọng, dẫn đến việc mất tiền, lừa đảo tài khoản hoặc sự xâm phạm vào quyền riêng tư.

Xem thêm: Kỹ năng sống bảo vệ bản thân – Dạy con mạnh mẽ trước xã hội

Ảnh hưởng tới sức khỏe tinh thần

Sử dụng mạng xã hội quá mức có thể gây ra áp lực tâm lý và căng thẳng cho trẻ em. Áp lực từ việc so sánh bản thân với người khác, nhận xét tiêu cực từ người dùng khác, hoặc bị bắt nạt trực tuyến có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần của trẻ. Vấn đề này rất nguy hiểm cho nên cha mẹ cần nắm bắt và hỗ trợ trẻ kịp thời. 

Bị quấy rối tình dục

Mạng xã hội có những nơi truyền bá thông tin và hình ảnh không phù hợp, đồi trụy. Trẻ em có thể bị quấy rối tình dục qua tin nhắn, hình ảnh, hoặc bị lạm dụng qua mạng xã hội, gây ra những hậu quả lớn cho tâm lý và sự phát triển của trẻ. Ba mẹ cần nắm bắt kịp thời để bảo vệ trẻ khỏi những thứ xấu xa này. Bởi vì với độ tuổi đang phát triển, trẻ hay có tính tò mò, khám phá; rất dễ bị lôi kéo vào con đường đồi trụy của kẻ xấu. 

Xem thêm: [Tổng hợp] Các kỹ năng sống cho nữ sinh “HIỆN ĐẠI” 2023

Bị theo dõi

Mạng xã hội là một công cụ cho phép người khác theo dõi và thu thập thông tin cá nhân của trẻ. Điều này có thể gây ra mất quyền riêng tư và an toàn của trẻ, khi thông tin cá nhân của các con bị sử dụng một cách sai trái hoặc bị lạm dụng.

Mạng xã hội cũng gây nghiện!

Việc sử dụng mạng xã hội khiến trẻ dễ dàng trở thành một thói quen gây nghiện nếu cha mẹ không dạy trẻ dùng mạng xã hội đúng cách và khiến con sa đà vào những không gian giải trí vô tận trên đó. Việc dành nhiều thời gian trên mạng xã hội sẽ làm giảm sự tập trung vào các hoạt động khác như học tập, thể dục và giao tiếp trực tiếp với bạn bè. Sự nghiện mạng xã hội có thể ảnh hưởng đến việc thực hiện nhiệm vụ hàng ngày và gây ra hiện tượng cô lập xã hội. Đây là một vấn đề nguy hiểm, chính ba mẹ có lẽ cũng thấy rằng hiện nay các gia đình thường trông trẻ bằng cách cho con cầm điện thoại!

Bắt nạt trên mạng

Mạng xã hội cung cấp một nền tảng cho các hành vi bắt nạt trực tuyến. Trẻ em có thể trở thành nạn nhân của những lời lẽ xúc phạm, hình ảnh nhục nhã hoặc sự xâm phạm thông qua mạng xã hội. Bắt nạt trực tuyến có thể gây ra những tổn thương tâm lý và vận động xã hội cho trẻ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển và sự tự tin của các con. 

Xem thêm: “Bỏ túi” 9 kỹ năng sống khi gặp người lạ này NGAY cho trẻ!

Tiếp cận quá dễ dàng với tệ nạn xã hội, mặt trái của xã hội

Mạng xã hội cung cấp một kênh tiếp cận dễ dàng đến các nội dung không phù hợp và tệ nạn xã hội như ma túy, rượu bia, vũ khí và các hành vi bạo lực. Trẻ em có thể bị tác động tiêu cực bởi những nội dung này và có khả năng tham gia vào những hành vi không lành mạnh. 

Dạy trẻ dùng mạng xã hội đúng cách như thế nào?

Dạy trẻ dùng mạng xã hội đúng cách là một nhiệm vụ quan trọng của cha mẹ và giáo viên để đảm bảo an toàn và phát triển toàn diện cho trẻ. Dưới đây là một số phương pháp đơn giản, hiệu quả để giúp cha mẹ dạy trẻ sử dụng mạng xã hội một cách đúng đắn.

Xây dựng ý thức bảo vệ quyền riêng tư và thông tin cá nhân

Ba mẹ hãy dạy trẻ cách bảo vệ thông tin cá nhân và quyền riêng tư trên mạng xã hội. Đảm bảo rằng trẻ hiểu rằng không nên chia sẻ thông tin cá nhân nhạy cảm như địa chỉ, số điện thoại hay mật khẩu với người khác. Những thông tin này dễ bị kẻ xấu lấy cắp để làm những việc xấu, ảnh hưởng đến sức khỏe, tiền bạc, tính mạng của con. 

Xem thêm: Dạy trẻ tránh xa những nơi nguy hiểm – Cẩm nang AN TOÀN cho con

Cẩn trọng khi đăng tải/bình luận bất kỳ điều gì, đặc biệt là hình ảnh

Ba mẹ cần giải thích cho con rằng mạng xã hội là một không gian ảo nhưng hậu quả của những hành động trên mạng có thể là thật. Hãy nhắc nhở trẻ rằng những gì con đăng tải có thể bị người khác đánh giá không tốt và bị lợi dụng bởi những người có ý đồ xấu. Đặc biệt đối với con gái, các đối tượng xấu sẽ nắm được thông tin và lợi dụng để làm những việc đồi trụy, vi phạm đạo đức, pháp luật. 

Chỉ cho con về những nguy cơ lừa đảo 

Hãy giải thích cho trẻ hiểu về các nguy cơ lừa đảo trên mạng xã hội như tin tặc, lừa đảo tài chính hoặc các lời mời gặp gỡ nguy hiểm. Ba mẹ nên khuyến khích trẻ không chia sẻ thông tin cá nhân nếu nhận thấy bất kỳ hành vi hoặc lời đề nghị nghi ngờ nào.

Dạy con kỹ năng ứng phó khi có người lạ tiếp cận

Ba mẹ hãy dạy trẻ dùng mạng xã hội bằng cách giúp trẻ phát triển kỹ năng để ứng phó với tình huống khi có người lạ tiếp cận trên mạng xã hội. Hướng dẫn trẻ không chấp nhận lời mời từ người lạ và báo cáo ngay lập tức cho người lớn nếu gặp phải tình huống nguy hiểm.

Xem thêm: Kỹ năng sống phòng chống xâm hại trẻ em THIẾT YẾU NHẤT

Giới hạn thời gian sử dụng MXH của con

Các bậc phụ huynh cần đặt giới hạn thời gian sử dụng mạng xã hội cho con. Quá nhiều thời gian con dành cho mạng xã hội có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, học tập và hoạt động ngoại khoá của trẻ. Hãy rèn luyện thói quen cho trẻ bằng cách thiết lập một lịch trình hợp lý và quy định rõ ràng về thời gian sử dụng mạng xã hội để đảm bảo con có đủ thời gian để tham gia các hoạt động khác như học tập, vận động, giao tiếp trực tiếp với bạn bè và gia đình.

Dạy trẻ dùng mạng xã hội văn minh, lịch sự

Dạy trẻ cách ứng xử văn minh và lịch sự trên mạng xã hội là điều cần thiết mà ba mẹ phải làm. Con trẻ nên tránh sử dụng ngôn ngữ xúc phạm, lăng mạ hoặc gây đau lòng cho người khác. Đồng thời, khuyến khích trẻ thể hiện sự tôn trọng và chia sẻ ý kiến một cách xây dựng, tích cực trong các diễn đàn trực tuyến.

Xem thêm: Dạy trẻ quản lý tài chính cá nhân thông minh theo lứa tuổi

Bố mẹ hãy hiểu, MXH luôn thay đổi và con trẻ cũng sẽ thay đổi

Mạng xã hội không ngừng phát triển và thay đổi, và con trẻ cũng phải thích nghi với những thay đổi đó. Điều này hướng đến các giáo dục linh hoạt theo từng thời điểm với từng trẻ riêng biệt. Cha mẹ cần hiểu và nắm bắt thông tin mới nhất về mạng xã hội để có thể giáo dục con một cách hiệu quả. Hãy sẵn lòng thay đổi và tìm hiểu để đáp ứng nhu cầu và yêu cầu của con trẻ.

Trao đổi thẳng thắn với con về mạng xã hội 

Cha mẹ hãy tạo cơ hội để trò chuyện và thảo luận với con về mạng xã hội. Hãy nói chuyện một cách bình tĩnh và minh bạch, không nên lén lút kiểm tra tài khoản hoặc tin nhắn của con. Tạo ra một môi trường mở, nơi con cảm thấy tự tin để chia sẻ và hỏi về mọi vấn đề liên quan đến mạng xã hội. Đừng khắt khe, gắt gỏng, đặc biệt nếu ba mẹ phát hiện ra các hành vi k tốt của trẻ trên mạng xã hội hoặc khi trẻ cần trợ giúp. 

Xem thêm: Kỹ năng sống bắt cóc trẻ em – Những điều phụ huynh và con trẻ cần “nằm lòng”

Cho trẻ thấy trách nhiệm của mình trên MXH qua các ví dụ cụ thể

Ba mẹ hãy sử dụng các ví dụ cụ thể để giúp trẻ nhận thức về trách nhiệm của mình trên mạng xã hội. Giải thích cho trẻ rằng mạng xã hội không chỉ là một nơi để tương tác và giải trí, mà còn là một cộng đồng. Hãy khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động tích cực trên mạng xã hội như chia sẻ thông tin hữu ích, thể hiện sự tôn trọng và hỗ trợ những người khác trong cộng đồng.

Bố mẹ hãy làm gương

Cha mẹ hãy làm gương cho con bằng cách sử dụng mạng xã hội một cách đúng đắn. Hãy chia sẻ những bài viết tích cực, tôn trọng người khác và tránh tham gia vào tranh cãi hay phê phán trên mạng. Bằng cách làm gương như vậy, cha mẹ sẽ tạo ra một môi trường mạng tích cực và khuyến khích con học hỏi và làm theo.

Để dạy trẻ dùng mạng xã hội cũng như bảo vệ trẻ trên không gian số, cha mẹ và giáo viên cần đảm bảo sự giám sát, hướng dẫn và giáo dục cho trẻ về an toàn mạng. Ngoài ra, cần thiết lập các quy định rõ ràng về việc sử dụng mạng xã hội, khuyến khích con cái nói với bố mẹ, giáo viên nếu gặp bất cứ vấn đề gì. Phụ huynh cũng nên bình tĩnh, không cáu giận khi con chia sẻ vấn đề. 

Ngoài ra ba mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động ngoại khóa và tạo môi trường tương tác xã hội lành mạnh và an toàn để rèn kỹ năng sống cho trẻ. Ba mẹ có thể tham khảo lớp DreamUP của trường đào tạo kỹ năng sống UPO. Trang bị cho trẻ những kiến thức, thái độ sống đúng đắn để trẻ có kiến thức tránh xa những điều không tốt trên mạng xã hội.

Đăng ký khoá học DreamUP cho bé NGAY

Tác giả/Tham vấn: LÊ ĐẶNG MINH NHẬT

Founder - CEO Công Ty CP Tiềm Năng Vô Hạn UPO

Thầy Lê Đặng Minh Nhật là nhà đào tạo, nhà nghiên cứu tâm lý giáo dục vời hơn 10 năm giảng dạy và đào tạo hơn 30.000 học viên toàn quốc. Thầy cũng là nhà huấn luyện và tư vấn cho đội ngũ nhân sự và khách hàng của các tập đoàn và doanh nghiệp: FPT, PQC hospitality, J&T express, Amyra, ILA, RMIT, AIA EXCHANGE, Chubb Life, Global Media…

"Giáo dục nào đâu phải là quần áo để khoác lên cho đẹp, bởi giáo dục vốn dĩ là khơi dậy cái đẹp từ bên trong mỗi đứa trẻ" chính là châm ngôn của thầy trong giáo dục con trẻ.