Bí quyết dạy trẻ yêu thiên nhiên và gần gũi với tự nhiên hơn

Thiên nhiên là những gì có ở xung quanh chúng ta, là bầu trời, là mặt đất, là rừng cây, biển cả, ánh sáng… Nhưng làm thế nào để trẻ nhận thức và hiểu giá trị của thiên nhiên đem lại? Bài viết dưới đây là những phương pháp bố mẹ có thể dạy trẻ yêu thiên nhiên, giúp trẻ gần gũi, phát triển tình yêu sâu sắc và sự quan tâm đối với thiên nhiên.

Các hoạt động dạy trẻ yêu thiên nhiên và có trách nhiệm hơn với Trái Đất

Khi ba mẹ dạy bé cách yêu thiên nhiên, bé yêu sẽ trở nên nhạy bén hơn trong việc hiểu rõ vai trò và lợi ích của thiên nhiên. Qua các hoạt động sau đây, sẽ phần nào giúp ba mẹ giải quyết được vấn đề khi không biết hướng dẫn con yêu thế nào để con yêu thiên nhiên, giúp con phát triển ý thức bảo vệ môi trường từ khi còn nhỏ cũng như rèn luyện kỹ năng sống cho bé.

Cùng bố mẹ trồng cây hay làm vườn

Trồng cây hay làm vườn cùng bố mẹ không chỉ là một hoạt động học tập thú vị mà còn giúp bé phát triển tình yêu và sự quan tâm đối với thiên nhiên, Ngoài ra, việc bé cùng bố mẹ trồng cây hay làm vườn còn tạo ra cơ hội để bố mẹ cùng con yêu cùng nhau tận hưởng và xây dựng những kỉ niệm đáng nhớ.

Đầu tiên là những lợi ích của việc bé cùng bố mẹ trồng cây và làm vườn:

• Giúp bé hiểu về quá trình sinh trưởng và phát triển của cây cỏ, học hỏi về chu kỳ sống của cây cối trong tự nhiên.
• Phát triển kỹ năng tư duy logic và quan sát của bé thông qua việc theo dõi sự thay đổi của cây cối trong quá trình phát triển.
• Nâng cao trách nhiệm của con khi con chăm sóc và quản lý cây của con trồng.
• Giúp bé giảm căng thẳng và tăng cường sức khỏe tinh thần và tránh xa những thiết bị điện tử.

Cách thực hiện:

• Thực hiện quy trình trồng: Ba mẹ hãy lựa chọn và tìm hiểu những loài cây dễ trồng và phù hợp với điều kiện sống trong môi trường bé ở. Chuẩn bị đất và chậu trồng rồi ba mẹ cùng nhau hướng dẫn con trồng cây, đồng thời giải thích cho con nghe về quá trình sinh trưởng và cung cấp các chỉ dẫn để con dễ hiểu và tích cực tham gia.
• Chăm sóc và quản lý cây trồng: Hướng dẫn con cách chăm sóc như tưới nước, cắt tỉa, nhổ bỏ cỏ dại và bảo vệ cây khỏi sâu bệnh.
• Theo dõi và ghi chép: Ba mẹ hãy cùng con ghi chép lại sự thay đổi và quá trình phát triển của cây cỏ qua việc chụp hình và viết nhật ký, như vậy sẽ giúp con nhận ra sự phát triển của cây và tạo ra một kỉ niệm đáng nhớ.

Thông qua việc thực hiện ba mẹ cùng bé trồng cây và làm vườn, bé sẽ nhận ra tầm quan trọng của việc chăm sóc và bảo vệ môi trường.

Xem thêm: Kỹ năng sống bảo vệ cây xanh – Dạy trẻ bảo vệ tương lai chính mình

Nuôi một thú cưng

Nuôi thú cưng là một trải nghiệm đáng yêu và có thể mang lại nhiều lợi ích cho bé, dạy trẻ yêu thiên nhiên, trách nhiệm và sự quan tâm. Có một bạn thú cưng bên cạnh cũng giúp bé giảm căng thẳng và mang lại cảm giác thoải mái. Bé có thể tìm thấy được sự an ủi và niềm vui từ việc chơi đùa và tương tác với thú cưng.

Nuôi thú cưng giúp bé phát triển kỹ năng xã hội, bé có thể học cách tương tác và giao tiếp với thú cưng của mình, cũng như thương tác với bạn bè qua việc chia sẻ kinh nghiệm nuôi thú cưng. Điều này cũng đòi hỏi sự trách nhiệm và cam kết lâu dài nhưng lại mang lại niềm vui và hạnh phúc cho bé.

Tham gia các hoạt động dã ngoại, trại hè hay các hoạt động ngoài trời

Tham gia các hoạt động dã ngoại, trại hè hay các hoạt động ngoài trời luôn là một trong các hình thức giáo dục kỹ năng sống cực kỳ hiệu quả, đặc biệt là dạy bé yêu thiên nhiên và khám phá thế giới xung quanh.

Ví dụ một số hoạt động mà ba mẹ có thể tham gia cùng bé để trải nghiệm và giúp con khám phá nhiều điều thú vị về thiên nhiên:

• Trại hè ngoại khóa: Gửi bé tham gia đến các trại hè ngoại khóa như Trại hè Camp UP của tổ chức giáo dục UPO để bé học được các kỹ năng sống tự lập, hòa mình vào thiên nhiên và kết bạn với những người bạn mới đến với trại hè,
• Dã ngoại và leo núi: Ba mẹ tổ chức một chuyến dã ngoại hoặc leo núi an toàn sẽ giúp trẻ khám phá những điều mới mẻ và cảnh quan thiên nhiên, học về địa hình, quan sát động vật và cây cối thiên nhiên.
• Thăm quan công viên quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên: Ba mẹ dẫn bé đến thăm quan công viên hoặc các khu bảo tồn thiên nhiên, bé có thể tìm hiểu đa dạng hơn về các loài động vật và cây cối để bé thêm yêu thiên nhiên hơn.
• Hoạt động thủy sinh: Bố mẹ cùng bé tham gia vào các hoạt động như đi thuyền, câu cá hoặc bơi lội, để bé có thể khám phá và tìm hiểu về các hệ sinh thái nước ngọt và nước biển.

Vứt rác đúng nơi quy định

Dạy trẻ bỏ rác đúng nơi quy định là một việc quan trọng để bảo vệ môi trường. Ba mẹ nên dạy bé cách phân loại rác thành các nhóm rác như: rác hữu cơ, rác tái chế, rác không tái chế, rác độc hại để xếp chúng vào các thùng rác tương ứng để phân loại dễ dàng xử lý hơn

Ba mẹ hãy dạy cho bé có ý thức trong việc vứt rác đúng nơi quy định khi ở những nơi công cộng, không được vứt lung tung bừa bãi ra môi trường, để bé có trách nhiệm trong việc có trách nhiệm duy trì môi trường sạch sẽ và bảo vệ thiên nhiên.

Không tự ý hái hoa, bẻ cành hay leo trèo cây cối

Tự ý hái hoa, bẻ cành hay leo trèo cây cối là đang làm mất đi cân bằng hệ sinh thái. Ba mẹ phải chỉ rõ và lên án hành động này và không được khuyến khích bé làm như vậy.

Ba mẹ hướng dẫn và truyền đạt cho con cách yêu quý và bảo vệ cây cối, để con nhận thức về vai trò của chúng trong môi trường sống và hành xử đúng mực.

Cây cối đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì môi trường sống tự nhiên, cung cấp môi trường sống cho nhiều loài động vật và sinh vật. Khi bé học được cách tôn trọng cây cối là đang đóng góp bảo vệ duy trì sự tồn tại, đa dạng sinh học và môi trường tự nhiên chung.

Xem thêm: Dạy trẻ lịch sự nơi công cộng – Xây dựng sự văn minh từ nhỏ

Cho trẻ hiểu việc phải tiết kiệm các tài nguyên thiên nhiên

Việc dạy bé hiểu về việc tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, bố mẹ giúp con hiểu về tầm quan trọng của bảo vệ môi trường và khuyến khích con trở thành những công dân có ý thức về môi trường trong tương lai.

Bố mẹ có thể tham khảo các kỹ năng sống dạy trẻ cách tiết kiệm nước, tiết kiệm điện, tiết kiệm giấy,… Và tận các tài nguyên có thể tái chế như làm đồ chơi từ nhựa, hoặc vải.

Giải thích cho bé về sự quan trọng của việc tiết kiệm năng lượng. Dạy bé tắt đèn khi không cần thiết, tắt thiết bị điện khi không dùng. Sử dụng nước một cách tiết kiệm bé nên biết cách đóng vòi nước khi không sử dụng, không lãng phí nước trong quá trình tắm rửa hoặc đánh răng.

Dạy trẻ kỹ năng bảo vệ môi trường

Dạy trẻ bảo vệ môi trường là cách để xây dựng nhận thức và trách nhiệm của bé đối với môi trường xung quanh. Ba mẹ nên hạn chế cho bé sử dụng nhựa một lần, giải thích cho bé về tác động của nhựa một lần sử dụng đến môi trường, thay vào đó dạy trẻ sử dụng những sản phẩm tái sử dụng như ly và túi đựng bình giữ nhiệt thay cho ly nhựa sử dụng một lần và túi ni lông. 

Khuyến khích bé tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường như là vườn, dọn rác trong cộng đồng. Bằng cách dạy bé  những kỹ năng này, ba mẹ có thể giúp trẻ phát triển ý thức về bảo vệ môi trường và trở thành những người có trách nhiệm với hành động cá nhân của mình để bảo vệ và duy trì môi trường sống tốt đẹp cho tương lai.

Khuyến khích trẻ tò mò về thế giới tự nhiên

Khuyến khích trẻ tò mò về thế giới tự nhiên là một cách tuyệt vời để bé học hỏi và dạy trẻ yêu thiên nhiên xung quanh. Bé quan sát và khám phá về các loài động vật, cây cối, hệ sinh thái và quy trình tự nhiên.

Ba mẹ có thể cùng bé tạo ra một khu vườn nhỏ để con có thể chăm sóc và quan sát sự phát triển của chúng.

Bố mẹ khích lệ bé đặt câu hỏi và trả lời bé một cách hợp lý, hoặc thách thức bé tìm hiểu nếu không có câu trả lời, gợi lên cho bé sự tò mò và khám phá.

Nhờ vậy, bố mẹ có thể giúp con yêu phát triển khả năng quan sát, tư duy khoa học và tình yêu thiên nhiên.

Dạy trẻ yêu thiên nhiên qua sách truyện, phim ảnh

Ba mẹ nên khuyến khích con tìm hiểu về các loài động vật, cây cối, địa hình và hiện tượng tự nhiên thông qua việc đọc sách, xem video hoặc tham gia vào các hoạt động nghiên cứu nhỏ. Bé có thể học được nhiều điều thú vị và mở rộng kiến thức của mình về tự nhiên. Hoặc cha mẹ có thể sử dụng trò chơi và hoạt động sáng tạo để trẻ khám phá và tìm hiểu về thế giới tự nhiên. Ví dụ như xây dựng một mô hình hệ sinh thái, tạo ra tranh vẽ về động vật hoặc hoa cỏ, hoặc chơi các trò chơi mô phỏng môi trường tự nhiên.

Ba mẹ có thể chọn những cuốn sách truyện và phim ảnh cho con có nội dung xoay quanh thiên nhiên, các loài động vật, cây cối và môi trường. Chọn các câu chuyện có thông điệp bảo vệ môi trường, khám phá thiên nhiên hoặc những cuộc phiêu lưu trong tự nhiên. Sau khi đọc sách hoặc xem phim, ba mẹ hãy dành thời gian thảo luận và trò chuyện với con về nội dung. Hỏi con về những gì con học được từ câu chuyện và cảm nhận của con về thiên nhiên. Tạo cơ hội cho con thể hiện ý kiến và suy nghĩ của mình.

Ba mẹ sử dụng sách truyện và phim ảnh không chỉ giúp con yêu thiên nhiên mà còn phát triển kỹ năng ngôn ngữ, tư duy sáng tạo và hiểu biết về môi trường.

Xem thêm: Kỹ năng sống bảo vệ nguồn nước – Cùng trẻ bảo vệ tương lai

Chụp ảnh!

Ba mẹ hãy cùng con chụp những bức ảnh đẹp sẽ cho con thấy thế giới tự nhiên rất đẹp và kỳ thù, khi con thấy những bức ảnh thiên nhiên đẹp ấy sẽ khiến con muốn bảo vệ thiên nhiên và yêu thiên nhiên hơn.

Ba mẹ cùng hỗ trợ con tạo một album ảnh hoặc trưng bày các bức ảnh trong căn phòng của con. Đây là cách tuyệt vời để con tự hào về những tác phẩm của mình và nhớ lại những kỷ niệm vui trong quá trình khám phá thiên nhiên. Điều này cũng giúp con sáng tạo và truyền đạt ý tưởng của mình.

Tại sao việc kết nối trẻ với thiên nhiên lại quan trọng đến vậy?

Thiên nhiên là một nguồn tài nguyên vô tận để bé yêu khám phá và tìm hiểu. Khi bé tiếp xúc với thiên nhiên, bé đã có cơ hội quan sát, thí nghiệm và tìm hiểu về quy luật tự nhiên, chu kỳ sống và mối liên hệ giữa các hệ sinh thái. Điều này khởi dạy cho bé sự tò mò về thiên nhiên.

Kết nối trẻ với thiên nhiên là điều vô cùng quan trọng, mang đến những lợi ích tuyệt vời cho trẻ mà bố mẹ không ngờ tới:

Tạo cảm giác, trải nghiệm mới thú vị cho trẻ: Sự kỳ diệu của thiên nhiên là một nguồn cảm hứng vô tận đối với bé, Khi bé được chạm vào, hòa mình vào những âm thanh của thiên nhiên, bé có thể cảm nhận được sự kỳ diệu và sự sống động của thế giới tự nhiên, những cảm giác này kích thích sự tò mò và khám phá của trẻ. Trẻ trải nghiệm và khám phá thiên nhiên, trẻ có thể tạo ra những kỷ niệm và trải nghiệm độc đáo trong cuộc sống. Những kỷ niệm này có thể gắn liền với cảm xúc, hình ảnh, và sự hài lòng, tạo ra một kết nối sâu sắc và tình yêu với thiên nhiên.

Nhận thức tốt hơn, phát triển các giác quan: Việc tiếp xúc với thiên nhiên giúp trẻ khám phá và phát triển các giác quan, đồng thời tạo ra những trải nghiệm toàn diện và sâu sắc về thế giới xung quanh. Đối với các giác quan:

• Thị giác: Thiên nhiên đa dạng muôn màu với đầu màu sắc, từ những bông hoa rực rỡ đến cảnh quan tự nhiên tuyệt đẹp, bé sẽ cảm thấy thú vị và nhạy bén màu sắc hơn.
• Thính giác: Thiên nhiên có âm thanh đa dạng, từ tiếng chim hót vang lên đến tiếng sóng biển vỗ bờ. Khi bé nghe những âm thanh của thiên nhiên, thính giác của bé được kích thích và phát triển thông qua việc nhận biết và phân biệt các âm thanh khác nhau.
• Xúc giác: Thiên nhiên cung cấp cho bé nhiều cơ hội để trải nghiệm xúc giác, từ cảm nhận mềm mịn của cỏ trên tay đến sự mát lạnh của dòng nước chạy qua chân. Bé tiếp xúc với thiên nhiên, xúc giác của bé được kích thích và phát triển thông qua việc cảm nhận và khám phá các chất liệu và cảm xúc vật chất khác nhau.
• Vị giác: Thiên nhiên cung cấp cho bé nhiều trải nghiệm vị giác, từ việc nếm trái cây tươi ngon đến hương vị của một cốc nước mát. Khi bé trải nghiệm các loại thực phẩm và nguyên liệu tự nhiên, vị giác của bé được kích thích và phát triển thông qua việc nhận biết các mùi vị và chất lượng của thực phẩm.

Tinh thần sảng khoái, sức khỏe tốt, giải tỏa căng thẳng: Thiên nhiên có tác động tích cực đến tinh thần, sức khỏe và giảm căng thẳng cho bé. Thiên nhiên là một môi trường yên tĩnh và không gian mở của thiên nhiên giúp bé làm dịu tâm trạng, giảm mệt mỏi và stress từ cuộc sống hàng ngày.

Nâng cao khả năng tập trung, chống các bệnh mất tập trung: Thiên nhiên là một môi trường yên tĩnh và dễ chịu, giúp bé vừa giải tỏa căng thẳng đồng thời tăng cường khả năng tập trung và quan sát.

Có thể thấy việc dạy trẻ yêu thiên nhiên, tiếp xúc và kết nối với thiên nhiên mang lại lợi ích rất lớn cho tinh thần, sức khỏe và trạng thái cảm xúc của bé.

Song song với việc rèn luyện các kỹ năng, bố me cũng cần giáo dục tư duy, nhận thức để trẻ phát triển toàn diện. Hãy đến với khóa học KidUP của Tổ chức giáo dục UPO để trang bị cho trẻ những tư duy mới cùng những trải nghiệm thú vị.

Đăng ký khoá học KidUP cho bé NGAY

Tác giả/Tham vấn: LÊ ĐẶNG MINH NHẬT

Founder - CEO Công Ty CP Tiềm Năng Vô Hạn UPO

Thầy Lê Đặng Minh Nhật là nhà đào tạo, nhà nghiên cứu tâm lý giáo dục vời hơn 10 năm giảng dạy và đào tạo hơn 30.000 học viên toàn quốc. Thầy cũng là nhà huấn luyện và tư vấn cho đội ngũ nhân sự và khách hàng của các tập đoàn và doanh nghiệp: FPT, PQC hospitality, J&T express, Amyra, ILA, RMIT, AIA EXCHANGE, Chubb Life, Global Media…

"Giáo dục nào đâu phải là quần áo để khoác lên cho đẹp, bởi giáo dục vốn dĩ là khơi dậy cái đẹp từ bên trong mỗi đứa trẻ" chính là châm ngôn của thầy trong giáo dục con trẻ.